สิ่งสำคัญที่ควรทราบ
นมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก เราสนับสนุนคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในช่วง 6 เดือนแรกของชีวิต จากนั้นเริ่มให้อาหารเสริมตามวัยที่ปลอดภัยอย่างเหมาะสมร่วมกับนมแม่จนครบ 2 ปี หรือนานกว่านั้น การได้รับโภชนาการที่ดีและสมดุลของมารดาในช่วงให้นมบุตรจึงมีความสำคัญยิ่ง ทั้งนี้ หากมีความจำเป็นต้องใช้นมผสม ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก่อนตัดสินใจ และควรปฏิบัติตามข้อแนะนำในการเตรียมและการใช้อย่างระมัดระวังเพื่อสุขภาพที่ดีของลูกรัก
โภชนาการที่ดีควบคู่กับการส่งเสริมพัฒนาการในแต่ละช่วงวัย คือ รากฐานสำคัญสำหรับการเจริญเติบโตของลูกรัก ไฮ-แฟมิลี่คลับ พร้อมเคียงข้างคุณแม่ ด้วยข้อมูลด้านโภชนาการและพัฒนาการที่เป็นประโยชน์ เพื่อสนับสนุนคุณภาพชีวิตที่ดีของทั้งคุณแม่และลูกรัก
ส่งผลต่อการย่อย
การดูดซึมอาหาร
และการเจริญเติบโต
พบผื่นขึ้นตามใบหน้า และตามลำตัว
ระบบทางเดินหายใจทำงานผิดปกติ
ลูกอาเจียน หรือแหวะนมหลังดื่มนมวัว
ไม่ได้ท้องเสียทันทีหลังดื่มนมวัว
หลังลูกกินนมวัว พบว่ามีอาการงอแง ร้องไห้อารมณ์ไม่ดีผิดปกติ
มีน้ำมูกไหล คล้ายอาการหวัด แต่เกิดหลังลูกกินนมวัว
โรคแพ้นมวัว หรือแพ้โปรตีนนมวัว (Cow's Milk Protein Allergy-CMPA) คืออาการทางภูมิแพ้ที่พบได้บ่อยในทารก เป็นอาการที่ร่างกายแสดงปฏิกิริยาตอบสนองทางภูมิคุ้มกันต่อโปรตีนในนมวัวอย่างผิดปกติ
ร่างกายจะมองว่าโปรตีนในนมวัวเป็นสิ่งแปลกปลอมและกระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้ ซึ่งอาการแพ้นมวัวมักพบในทารกที่ไม่ได้กินนมแม่ แต่ในทารกที่ทานนมแม่อย่างเดียว สามารถพบการแพ้โปรตีนนมวัวผ่านนมแม่ได้เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันและระบบทางเดินอาหารในทารกยังไม่สมบูรณ์ โปรตีนในอาหารซึ่งโมเลกุลมีขนาดใหญ่ อาจผ่านระบบทางเดินอาหารไปกระตุ้นระบบภูมิต้านทานทำให้เกิดอาการแพ้ โดยในเด็กที่มีความเสี่ยง ต่อโรคภูมิแพ้ จะมีโอกาสสูงที่จะแพ้โปรตีนนั้นๆ รวมไป
ถึงโปรตีนนมวัวได้
แพ้นมวัว หรือแพ้โปรตีนนมวัว
มีการแสดงออกได้หลายอาการ ซึ่งมักเที่ยวข้องกับ 3 ระบบของร่างกาย คือระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินหายใจ และระบบ ผิวหนัง โดยอาการต่างๆมักเกิดขึ้นหลังจากลูกได้รับจากนมวัว เช่น ในช่วงแรกที่เริ่มเปลี่ยนจากนมแม่มาเป็นนมผสม หรือในกรณีที่แม่กินผลิตภัณฑ์จากนมวัวแล้วให้นมลูกแล้วลูกเกิดอาการแพ้นมวัว อาการที่พบได้บ่อยในแต่ละระบบ เช่น
การแพ้โปรตินนมวัวเป็นอาการหนังของโรคภูมิแพ้และอาจเป็นจุดเริ่มต้นในการเกิดอาการ ภูมิแพ้อืนๆ ตามมาในอนาคต เช่น หอบหืด ผื่นผิวหนังอักเสบ ภูมิแพ้อากาศ และอื่นๆ
ช่วงระยะเวลาของการเกิดโรคภูมิแพ้นมวัยเด็ก
ในช่วงขวบปีแรก ภูมิแพ้มักปรากฏด้วยอาการแพ้อาหาร ที่พบบ่อยคือการแพ้นมวัว และไข่ หรืออาจแพ้อาหารหลายชนิดพร้อมกัน แล้ว ค่อย ๆ หายเมื่อโตขึ้น ผืนแพ้ผิวหนังเป็นอาการที่พบได้ควบคู่กับการแพ้อาหาร อาจพบได้มากในช่วงอายุขวบปีแรกเช่นกัน ส่วนใหญ่ดีขึ้นเมื่อเริ่มเข้าสู่วัยเรียน หลังจากนั้นมักจะมีอาการแพ้อากาศ และอาการหอบหืดตามมาเมื่อเด็กโตขึ้น จนถึงวัยรุ่น ซึ่งหลายคนอาจจะมีอาการเหล่านี้จนเข้าสู่วัยผู้ใหญ่
ซึ่งอาการแพ้อย่างต่อเนื่องเช่นนี้ จะส่งผลกระทบต่อพัฒนาการและคุณภาพชีวิตของลูกในระยะยาว ดังนั้นคุณแม่ควรให้ความสำคัญ กับการดูแลอย่างถูกวิธีเพื่อช่วยให้ลูกเติบโตอย่างเต็มศักยภาพและมีสุขภาพแข็งแรง คุณพ่อคุณแม่จึงควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อทำการรักษาอย่างถูกวิธี เพื่อลดผลกระทบต่อพัฒนาการและคุณภาพชีวิตของลูกในระยะยาว
เพื่อลดความเสี่ยงอาการแพ้นมวัว ควรเลี้ยงลูกด้วยนมแม่และเลือกโภชนาการที่เหมาะสมแต่ในกรณีที่ลูกไม่สามารถดื่มนมแม่ได้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกโภชนาการที่เหมาะสมโดยแพทย์มักแนะนำนมสูตร eHF หรือนมสูตรโปรตีนถูกย่อยอย่างละเอียดเพราะ เด็กที่แพ้นมวัวกว่า 90%สามารถทานนมสูตรนี้ได้ ผลของการ รับประทานนมสูตร eHF อาจทำให้เด็กมีอุจจาระสีเขียวได้ในบางครั้ง ถือเป็นเรื่องปกติในช่วงแรกที่มีการเปลี่ยนชนิดของนม
ย่อยโดยเอนไซม์ให้ได้โปรตีนขนาดเล็ก ช่วยลดการกระ ตุ้นให้เกิดอาการแพ้ จึงช่วยลดอาการแพ้นมวัว
ช่วยปรับสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้ และเสริมสร้างระบบ ภูมิคุ้มกัน
นมสูตร eHF จะมีรสชาติเฝื่อนตามธรรมชาติของนม ควรเลือกนมแบบที่รสชาติดีกว่า นมสูตร eHF ที่ย่อยจากเวย์ มีการศึกษา แล้วพบว่ารสชาติดีกว่า ทำให้เด็กทานง่ายขึ้นและ มีพัฒนาการและการเจริญเติบโตสมวัย
ของบุคลากรทางการแพทย์แสดงความเห็นว่า รสชาติดีกว่า ช่วยลดการปฏิเสธนมน1
(Blinded test, 102 HCPs)
อันดับ 1 เรื่องรสชาติทานง่าย ที่แม่ให้ความไว้วางใจ จากการสำรวจความพึงพอใจกับแม่ที่มีลูกแพ้โปรตีนนมวัน (blind test)
1.) Maslin K, et al, Pediatr Allergy Immunol. 2018 29(B):857-62
2.) Data on file, updates independent tastes panel report, Campden BRI, October 2020, Aptamil Pepsi Synec cs all UK EHF's suitable from birth.
3.) Data on file. Independent tastes studies in France, Spain, Poland, UK and US, 2020-2024. Pepsi Syneo in UK PL FR ES, Pepsi 1 UK, Pepticate US, Pepsi MCT ES
นมสูตร eHF เป็นอาหารทางการแพทย์ ควรใช้ตามคำแนะนำของแพทย์ โดยในท้องตลาดนั้น ก็มีนม eHF ให้เลือกอยู่หลากหลายสูตร เราจึงมีข้อมูลวิธีการเลือกนม eHF ให้ลูกน้อย ดังนี้
แลคโตสนั้น เป็นน้ำตาลธรรมชาติที่พบได้ในนมต่างๆ รวมถึงนมแม่ หากเด็กไม่มีอาการท้องเสีย หรือไม่มีภาวะที่ย่อยน้ำตาลแลคโตสไม่ได้ การมีแลคโตสจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากกว่า
หากลูกมีอาการท้องเสียร่วมด้วย แพทย์อาจแนะนำให้เลือก ใช้สูตรที่ไม่เติมแลคโตส จนกระทั่งไม่มีอาการท้องเสีย แล้วค่อยให้กลับมาประทานสูตรที่มีแลคโตสตามปกติ
กรณีที่แพ้ไม่มากอาจกลับมากินนมวัวได้หลังอายุ 1 ขวบ กรณีแพ้รุนแรง อาจจะต้องทานสูตร eHF เป็นนมเสริมไปเรื่อยๆ จนถึงอายุ 2-3 ขวบ คุณหมอมักนัดตรวจ ติดตามอาการเป็นระยะเพื่อดูว่าเด็กน่าจะกลับมากินนมวัวปกติได้หรือยัง
*เมื่อได้รับ GOS/lcFOS ควบคู่กับ DHA
1. การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจส่วนบนที่พบได้บ่อยในเด็ก อ้างอิงจากงานวิจัย Chatchahtee P. et al. JPGN. 2014;58(4):428-437
นอกจากการเลี้ยงแล้ว วิธีการดูแลที่สำคัญคือการดูแลเด็กแพ้นมวัว
ก็เป็นอีกสิ่งคุณพ่อคุณแม่ควรรู้เพื่อนำไปใช้และนำไปสอนลูกเมื่อรู้ความ เพื่อให้เขาสามารถดูแลตัวเองให้ปลอดภัยได้ ด้วย วิธีการดังต่อไปนี้
ควรให้ลูกเริ่มอาหารตามวัยอย่างเหมาะสม โดยเริ่มให้อาหารทีละอย่าง 3-5 วัน เพื่อสังเกต อาการว่าลูกแพ้อาหารชนิดนั้นหรือไม่ แล้วค่อยเพิ่มอาหารชนิดอื่นเพิ่มเข้ามาในช่วงเดียวกัน
เด็กที่แพ้นมวัวมีโอกาสแพ้นมแพะได้ 92% เด็กที่แพ้นมวัวมีโอกาสแพ้นมสูตรถั่วเหลืองได้ 10 - 14% หรือมากกว่าเด็กที่แพ้นมวัวมีโอกาสแพ้นมสูตรโปรตีนถูกย่อยอย่างละเอียดได้น้อยกว่า 10% เด็ก 50% จะมีอาการแพ้อาหารอื่น ๆ ร่วมด้วย ได้แก่ แพ้ไข่ แพ้อาหารทะเล เป็นต้น
ดัดแปลจาก
Bellioni-Businco B., et al., J Allergy Immunol. 1999. แนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาโรคแพ้โปรตีนนมวัว โดยราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย จรุงจิตร์ งามไพบูลย์. รวมความรู้เรื่องแพ้นมวัว. 2555.
หากมีอาการทางผิวหนัง เช่น ผื่นผิวอักเสบ แพทย์อาจให้ยาทาลดอาการอักเสบผสมสารสเตียรอยด์อย่างอ่อน ใช้ทาบางๆ เพื่อให้อาการดีขึ้นแล้วหยุดใช้ แต่หากไม่ทำร่วมกับการงดอาหารที่แพ้อาการก็จะกลับมาอีก การงดอาหารที่แพ้หรือเลือกสูตรนมที่เหมาะสมจึงเป็นหัวใจสำคัญของการรักษา
การแพ้อาหารชนิดหนึ่งแล้ว ทำให้เกิดข้อจำกัดในการเลือกอาหารไปจนกว่าลูกจะหาย โดยต้องระวังไม่ให้ลูกแพ้อาหารอื่นๆ เพิ่มขึ้นวิธีการเริ่มให้อาหารเสริมชนิดใหม่ๆ จึงมีความสำคัญ เพราะนมแม่คือนมที่ดีที่สุดจึงควรให้นมแม่อย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือน แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิแพ้แนะนำให้เริ่มอาหารเสริมในช่วงที่เหมาะสม โดยเริ่มให้อาหารใหม่ทีละ 1 อย่าง บันทึกและสังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นภายใน 3 – 5 วันหลังจากนั้น โดยลำดับการให้อาหารเสริมควรเป็นไปตามคำแนะนำของแพทย์
ดัดแปลงจาก จรุงจิตร์ งามไพบูลย์. รวมความรู้เรื่องแพ้นมวัว. 2555.
เด็กเล็กเสี่ยงต่อการแพ้อาหาร เนื่องจากระบบทางเดินอาหาร และระบบภูมิต้านทานยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ โปรตีนในอาหารซึ่งโมเลกุลมีขนาดใหญ่ อาจผ่านระบบทางเดินอาหารไปกระตุ้นระบบภูมิต้านทาน โดยในเด็กที่มีความเสี่ยงต่อโรคภูมิแพ้จะมีโอกาสสูงที่จะแพ้โปรตีนนั้นๆ รวมไปถึงโปรตีนนมวัว
นมแม่คืออาหารที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก แต่หากมีความจำเป็นต้องใช้นมผสมที่ดัดแปลงจากนมวัว แม้โดยปกติแล้วโปรตีนในนมวัวไม่ก่อให้เกิดปัญหา แต่ด้วยลักษณะโปรตีนที่ต่างไปจากนมแม่ อาจกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ในเด็กบางรายได้ ด้วยเหตุนี้อาการแพ้นมวัว จึงเป็นหนึ่งในอาการแพ้อาหารที่พบได้บ่อยในเด็กเล็ก และในบางกรณีอาจรวมไปถึงเด็กที่ได้รับนมแม่เพียงอย่างเดียวด้วย เนื่องจากอาหารที่แม่ได้รับสามารถส่งผ่านไปทางนมแม่ได้
การแพ้นมวัว คือ การแพ้ส่วนของโปรตีนที่อยู่ในนมวัวนั่นเอง จึงเรียกอย่างถูกต้องตามศัพท์ทางการแพทย์ คือ แพ้โปรตีนนมวัว และอย่างที่กล่าวในเบื้องต้นว่าการแพ้โปรตีนนมวัวเป็นหนึ่งในกลุ่มโรคภูมิแพ้ ซึ่งกลไกการเกิดการแพ้นั้นมาจากการที่ระบบภูมิต้านทานของร่างกายมีการตอบสนองต่อสารบางชนิดไวกว่าปกติ ทั้งที่จริงๆแล้วไม่ใช่สารที่มีอันตราย
การแพ้โปรตีนนมวัวก็เช่นเดียวกัน โปรตีนในนมวัวไม่ใช่สารอันตราย และไม่ก่อให้เกิดอาการผิดปกติใดๆในคนทั่วไป แต่ในเด็กที่มีอาการแพ้นมวัว ระบบภูมิต้านทานของเด็กจะมองเห็นว่าโปรตีนนมวัวเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงมีการปล่อยสารเคมีบางอย่างออกมาเพื่อกำจัดโปรตีนนมวัว สารเคมีที่ร่างกายสร้างขึ้นนั่นเองที่ทำให้เกิดอาการแพ้ต่างๆขึ้น
มีข้อสันนิษฐานว่า การที่แพ้โปรตีนนมวัวนั้นเกิดขึ้นเฉพาะในเด็กเป็นเพราะว่าระบบทางเดินอาหารและระบบภูมิต้านทานของเด็กโดยเฉพาะในเด็กทารกซึ่งยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ โปรตีนนมวัวซึ่งโมเลกุลมีขนาดใหญ่ อาจผ่านจากระบบทางเดินอาหารไปกระตุ้นระบบภูมิต้านทานของเด็ก
บริการให้คำปรึกษาในทุกๆเรื่องที่คุณแม่กังวลใจ โดยทีมผู้เชี่ยวชาญ พยาบาล นักโภชนาการและคุณแม่ ที่พร้อมอยู่เคียงข้าง ตลอด 24 ชั่วโมง