ทำไมถึงไม่ควรให้ลูกเล่นมือถือ ส่งผลกระทบต่อพัฒนาการทางสมองและพฤติกรรมของเด็กๆ อย่างไร

ในยุคปัจจุบัน ไม่ว่าจะไปที่ร้านอาหารหรือสถานที่พักผ่อนใดๆ เรามักจะเห็นภาพเด็กเล็กนั่งเล่นโทรศัพท์มือถือหรือแท็บเล็ตจนชินตา ตั้งแต่ทารกไม่กี่เดือนจนถึงเด็กเล็กวัย 2-3 ขวบ ทั้งที่เป็นสิ่งที่ไม่ควรทำอย่างยิ่ง

ทุกวันนี้ สมาร์ทโฟนและแท็บเล็ต กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเราทุกคนมากขึ้น การทำความเข้าใจถึงผลกระทบของอุปกรณ์เหล่านี้ต่อสมองที่กำลังพัฒนา และพฤติกรรมของเด็กจึงมีความสำคัญอย่างมาก ที่จะช่วยให้พ่อแม่ตระหนักถึงปัญหา และสร้างระเบียบวินัยให้ลูกในการอยู่หน้าจอและการเปิดรับสื่อดิจิทัลต่างๆ ก่อนจะส่งผลเสียต่อพัฒนาการทางสมอง และพฤติกรรมของลูก ^[1]

เมื่อสมองที่กำลังพัฒนาต้องมาเจอกับจอภาพ

สมองของเด็กมีการพัฒนาอย่างรวดเร็วในช่วงปีแรกๆ โดยสร้างการเชื่อมต่อของเส้นประสาทที่กำหนดความสามารถทางปัญญา พฤติกรรม และการตอบสนองทางอารมณ์

การที่เด็กใช้เวลาอยู่กับอุปกรณ์มือถือเป็นประจำ จะทำให้สมองตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นจากดิจิทัลอย่างต่อเนื่อง ซึ่งสามารถส่งผลต่อกระบวนการพัฒนาที่สำคัญ งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการใช้เวลาหน้าจอมากเกินไปสามารถส่งผลต่อสมาธิ การควบคุมอารมณ์ และรูปแบบการพัฒนาทางปัญญา ^[1]

ผลกระทบต่อพฤติกรรมและการควบคุมอารมณ์

หนึ่งในผลกระทบที่เห็นได้ชัดก็คือ อิทธิพลต่อพฤติกรรมและการควบคุมอารมณ์ของเด็ก งานวิจัยแสดงความสัมพันธ์โดยตรงระหว่างการใช้หน้าจอที่เพิ่มขึ้นและการเกิดอารมณ์โกรธหรือโมโหที่พบบ่อยขึ้นในเด็กเล็ก

เมื่อใช้อุปกรณ์มือถือเป็นเครื่องมือความบันเทิง หรือเครื่องมือที่พ่อแม่ใช้ให้ลูกสงบ ให้ลูกเงียบ เด็กจะมีปัญหาในการพัฒนาทักษะการควบคุมอารมณ์ตนเอง นอกจากนี้ การห้ามไม่ให้อยู่หน้าจออย่างกะทันหันมักทำให้เกิดปฏิกิริยาทางอารมณ์รุนแรง ซึ่งนำไปสู่ปัญหาพฤติกรรมที่ยากต่อการควบคุมมากขึ้น ^[2]

ปัญหาด้านอารมณ์จากการใช้เวลาหน้าจอมากเกินไปในเด็กเล็ก

มีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการใช้อุปกรณ์มือถือที่สามารถก่อให้เกิดอารมณ์โกรธในเด็กได้ ดังนีั้

-เนื้อหาที่มีการกระตุ้นสูง ด้วยแสง สี เสียง สามารถสร้างผลกระทบให้กับระบบประสาทของเด็กที่กำลังพัฒนา

การเปลี่ยนจากการอยู่กับหน้าจอไปทำกิจกรรมอื่นอย่างกะทันหันอาจทำให้เด็กปรับตัวได้ยาก

-เด็กอาจมีปัญหาในการรับมือกับการต้องรอคอย เพราะการใช้โทรศัพท์มือถือ หรือการอยู่กับหน้าจอมีการตอบสนองอย่างรวดเร็วทันใจเสมอ

- การใช้เวลาหน้าจอมากเกินไปสามารถลดทักษะการเผชิญกับปัญหาในโลกความจริงของเด็กลง ^[2]

เด็กอายุเท่าไหร่ควรเล่นมือถือและการจำกัดเวลาอยู่หน้าจอ

การเข้าใจผลกระทบเหล่านี้ไม่ได้หมายความว่าควรงดการใช้อุปกรณ์มือถือออกจากชีวิตของเด็กๆ โดยสิ้นเชิง แต่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้สร้างขอบเขตและแนวทางที่เหมาะสมตามวัย ดังนี้

1.จำกัดเวลาการใช้หน้าจอ

- หลีกเลี่ยงการใช้หน้าจอสำหรับเด็กที่อายุต่ำกว่า 18 เดือน และจำกัดการใช้ไม่เกินวันละ 1 ชั่วโมงสำหรับเด็กวัย 2-5 ปี ^[3]

2.มีส่วนร่วมกับเนื้อหา

- รับชมร่วมกับลูก และพูดคุยเกี่ยวกับเนื้อหาที่ดู ตั้งคำถาม เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และความเข้าใจ

3.ให้ความสำคัญกับกิจกรรมในโลกจริง  

- สนับสนุนการเล่นที่กระตือรือร้นและการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมเพื่อส่งเสริมพัฒนาการทางร่างกายและสติปัญญา [2]

ผลกระทบของอุปกรณ์มือถือต่อพัฒนาการของสมองและพฤติกรรมของเด็กมีความสำคัญมาก ถ้าพ่อแม่เข้าใจผลกระทบเหล่านี้และให้การดูแลที่เหมาะสม ก็ช่วยให้เด็กพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีต่อเทคโนโลยี เพื่อสนับสนุนการพัฒนาสมอง และช่วยให้ลูกสามารถควบคุมอารมณ์ของตนเองได้

Source:

[1] https://www.healthychildren.org/English/family-life/Media/Pages/Tips-for-Parents-Digital-Age.aspx

[2] https://www.healthychildren.org/English/family-life/Media/Pages/screen-time-and-temper-tantrums-helpful-tips-for-parents.aspx

[3] https://answers.childrenshospital.org/screen-time-infants/