อยู่ไฟหลังคลอด คืออะไร?ประโยชน์ วิธีการอยู่ไฟ และข้อควรระวังที่ควรรู้

คุณแม่มือใหม่หลายคนน่าจะเคยได้ยินเรื่อง "อยู่ไฟหลังคลอด"
กันมาบ้าง ? แล้วการอยู่ไฟหลังคลอดคืออะไร ช่วยให้คุณแม่
ฟื้นตัวได้จริงรึเปล่า ? วันนี้เราจะมาไขทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับ
อยู่ไฟหลังคลอด แบบเจาะลึก พร้อมบอกประโยชน์ วิธีการ
และข้อควรระวัง ให้คุณแม่ได้เตรียมตัวหลังคลอดได้อย่างมั่นใจ
ด้วยสุขภาพที่ดี พร้อมเลี้ยงเจ้าตัวน้อยความความสุขค่ะ

เลือกอ่านตามหัวข้อที่ต้องการ

อยู่ไฟหลังคลอดคืออะไร ?

ประโยชน์ของการอยู่ไฟหลังคลอด

เริ่มอยู่ไฟได้เมื่อไหร่ ?

วิธีการอยู่ไฟมีอะไรบ้าง ?

ข้อควรระวังและข้อห้ามในการอยู่ไฟ

การดูแลสุขภาพร่วมกับการอยู่ไฟ

​

​

อยู่ไฟหลังคลอดคืออะไร?

อยู่ไฟหลังคลอด เป็นภูมิปัญญาไทยโบราณที่สืบทอดกันมานาน เป็นการดูแลคุณแม่หลังคลอดด้วยการใช้ความร้อนเพื่อช่วยฟื้นฟูร่างกาย โดยใช้สมุนไพรไทย เช่น ไพล ขมิ้นอ้อย ตะไคร้ และใบส้มป่อย มาผสมกันแล้วอังไฟ อบตัว ประคบ หรือนวด เพื่อช่วยขับของเสียจากร่างกาย บรรเทาอาการปวดเมื่อย และปรับสมดุลให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงอีกครั้ง

​

ประโยชน์ของการอยู่ไฟหลังคลอด

ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทยการอยู่ไฟหลังคลอดมีประโยชน์
มากมาย ได้แก่
- ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น
- บรรเทาอาการปวดเมื่อย
- กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต
- ช่วยขับน้ำคาวปลา
- ผ่อนคลายความเครียด
- บำรุงผิวพรรณ
- ช่วยให้กล้ามเนื้อหน้าท้องกระชับ
- ฟื้นฟูสุขภาพโดยรวม

​

เริ่มอยู่ไฟได้เมื่อไหร่?

ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการ อยู่ไฟหลังคลอด ขึ้นอยู่กับภาวะสุขภาพของ
คุณแม่แต่ละท่านรวมถึงวิธีการคลอดด้วย
- คลอดธรรมชาติ: สามารถอยู่ไฟได้ 7-10 หลังคลอด หรือเมื่อ
คุณแม่หายจากอาการอ่อนเพลีย และไม่มีภาวะแทรกซ้อน
- ผ่าคลอด: สำหรับคุณแม่ที่ผ่าคลอด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่ม
อยู่ไฟ โดยส่วนใหญ่จะแนะนำให้รอประมาณ 30-45 วัน หรือ
จนกว่าแผลผ่าตัดจะหายดี

อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแล
หลังคลอด เพื่อประเมินสภาพร่างกายและความเหมาะสมของ
คุณแม่แต่ละท่านก่อนตัดสินใจอยู่ไฟ ทั้งนี้การอยู่ไฟควรทำ
ในช่วง 3 เดือนหลังคลอด ไม่เกินจากนี้ เพื่อให้เห็นผลชัดเจน

​

วิธีการอยู่ไฟมีอะไรบ้าง?

วิธีการอยู่ไฟในปัจจุบันที่นิยมมีดังนี้

1. การนวดทั่วตัวด้วยการประคบสมุนไพร - ใช้ลูกประคบสมุนไพร
ประคบตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
2. การอบสมุนไพร - ช่วยขับเหงื่อ ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
และบำรุงผิวพรรณ
3. การทับหม้อเกลือ -เป็นการนอนทับบนหม้อเกลือที่รองด้วยสมุนไพร
4. การอยู่ไฟแบบไฟฟ้า - เป็นวิธีที่สะดวกและปลอดภัยมากขึ้น
โดยใช้เครื่องให้ความร้อนไฟฟ้าแทนการใช้เตาถ่าน
5. การพอกผิวสมุนไพร
6. การอาบน้ำอุ่น หรือ การดื่มน้ำสมุนไพร เช่น น้ำขิง ก็เป็นหนึ่งในขั้นตอนร่วมของการอยู่ไฟ เช่นกัน

​

ข้อควรระวังและข้อห้ามในการอยู่ไฟ

แม้ว่าการอยู่ไฟหลังคลอด จะเป็นวิธีธรรมชาติที่มีประโยชน์มากมาย
แต่ก็มีข้อควรระวังและข้อห้ามดังนี้
- หากมีแผลผ่าตัดที่ยังไม่หายดี ควรหลีกเลี่ยงความร้อนจัด
- ไม่ควรอยู่ไฟหากมีไข้หรืออาการติดเชื้อ
- คุณแม่ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
- ความร้อนที่มากเกินไป ระหว่างอยู่ไฟ หากรู้สึกร้อนเกินไปหรือไม่สบายตัว ควรรีบบอกผู้ดูแลทันที
- สถานที่ที่ไม่สะอาด ควรเลือกสถานที่อยู่ไฟที่มีความสะอาดและปลอดภัย

​

การดูแลสุขภาพร่วมกับการอยู่ไฟ

การอยู่ไฟหลังคลอด ควรทำควบคู่ไปกับการดูแลสุขภาพด้านอื่น ๆ เช่น

- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ครบ 5 หมู่ เน้นอาหารที่มีรสร้อน
เพื่อช่วยบำรุงธาตุไฟ กระตุ้นการไหลเวียนเลือด เช่น ขิง พริกไทย
กะเพรา ขมิ้นชัน เป็นต้น
- ดื่มน้ำให้เพียงพออย่างน้อย 2 ลิตร/วัน
- พักผ่อนให้เพียงพอ และงดกิจกรรมที่ใช้แรงมาก
- หลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีรสเย็น จำพวกฟัก แตง น้ำแข็งเป็นต้น
- ออกกำลังกายเบา ๆ เช่น การเดินเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือด (ควรเริ่มเมื่อร่างกายพร้อม)

อ้างอิงจาก

ศูนย์การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 3 อินเตอร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=xA7M4aRNa4Y
https://www.gj.mahidol.ac.th/main/afterbirth/

ภาพจาก Freepik