นมแม่ดีที่สุด

เรามุ่งมั่นที่จะช่วยให้คุณเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เพราะเราเชื่อว่าการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่คือสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับทารก ทั้งยังให้ประโยชน์กับทารกในหลายด้าน การเตรียมตัวช่วงก่อนและระหว่างการให้นมทารกนั้นเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง คุณควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ในสัดส่วนที่สมดุล

เมื่อคุณตัดสินใจที่จะไม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ หรือเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ร่วมกับการใช้นมสูตรสำหรับทารก อาจลดประสิทธิภาพในการสร้างน้ำนมของคุณเองและทำให้การกลับมาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อีกครั้งทำได้ยากขึ้น ดังนั้นก่อนเริ่มใช้นมสูตรสำหรับทารก คุณควรคำนึงถึงผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจและสังคมร่วมด้วย หากจำเป็นต้องใช้นมสูตรสำหรับทารก คุณควรปฏิบัติตามข้อแนะนำในการเตรียม การใช้ และการเก็บรักษา อย่างระมัดระวังเพื่อสุขภาพที่ดีของทารก

เพื่อช่วยในการตัดสินใจที่ดีที่สุดเกี่ยวกับวิธีให้อาหารทารก แนะนำปรึกษาแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพทุกครั้ง

ซึมเศร้าหลังคลอด ภัยเงียบที่คุณแม่ต้องรับมือ พร้อมแนวทางดูแล

ในช่วงเวลาที่ควรเต็มไปด้วยความสุขของการมีลูกน้อย บางครั้งกลับมีคุณแม่จำนวนไม่น้อย
ที่ต้องเผชิญกับความรู้สึกเศร้า เหนื่อยล้า และโดดเดี่ยวโดยไม่สามารถอธิบายได้
นั่นอาจไม่ใช่แค่ความเหนื่อยจากการเลี้ยงลูกธรรมดา แต่อาจเป็นสัญญาณของ
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด” ซึ่งเป็นเรื่องจริงที่ต้องเข้าใจ และไม่ควรมองข้าม เพราะหากปล่อยไว้
โดยไม่รับการดูแลอย่างเหมาะสม อาจกระทบทั้งต่อแม่และลูกในระยะยาวได้อย่างไม่รู้ตัว

เลือกอ่านตามหัวข้อที่ต้องการ

ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดคืออะไร?

สาเหตุของภาวะซึมเศร้าหลังคลอด

อาการของซึมเศร้าหลังคลอดที่ควรเฝ้าระวัง

วิธีรักษาซึมเศร้าหลังคลอด

ผลกระทบจากซึมเศร้าหลังคลอด หากไม่รีบรักษา

ป้องกันซึมเศร้าหลังคลอดได้อย่างไร

ซึมเศร้าหลังคลอดเป็นช่วงไหน

ทำยังไงให้ไม่เป็นซึมเศร้าหลังคลอด

ซึมเศร้าเกิดจากอะไร

สรุป

ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดคืออะไร?

ซึมเศร้าหลังคลอด (Postpartum Depression: PPD) คือภาวะความผิดปกติทางอารมณ์
ที่เกิดขึ้นหลังคลอดบุตร โดยแตกต่างจากภาวะ “baby blues” ซึ่งเกิดขึ้นเพียงชั่วคราว
(มักหายใน 1-2 สัปดาห์) PPD กลับมีอาการรุนแรงและยาวนานกว่า และอาจส่งผลกระทบ
ต่อการเลี้ยงดูบุตร ความสัมพันธ์ในครอบครัว และสุขภาพจิตโดยรวมของคุณแม่ได้อย่างมาก

สาเหตุของภาวะซึมเศร้าหลังคลอด

ซึมเศร้าหลังคลอด เกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
อย่างรวดเร็วหลังคลอด เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน โปรเจสเตอโรน และคอร์ติซอล รวมถึง
สารสื่อประสาทอย่างเซโรโทนินและโดพามีน นอกจากนี้ ยังรวมถึงความเครียด ความเหนื่อยล้า
การขาดการนอนหลับ และปัจจัยทางจิตสังคม เช่น ความคาดหวังของบทบาทแม่
ปัญหาความสัมพันธ์ในครอบครัว การขาดการสนับสนุนทางสังคม และประวัติโรคซึมเศร้าเดิม

อาการของซึมเศร้าหลังคลอดที่ควรเฝ้าระวัง

คุณแม่ที่มีภาวะซึมเศร้าหลังคลอดอาจแสดงอาการหลายรูปแบบ อาทิ
- รู้สึกเศร้า เหนื่อยล้า หรือหมดกำลังใจตลอดเวลา
- รู้สึกไร้ค่า คิดว่าตนเองเป็นแม่ที่ไม่ดีพอ
- น้ำตาไหลง่ายหรือร้องไห้โดยไม่ทราบสาเหตุ
- ไม่มีความผูกพันกับลูก หรือรู้สึกว่าเลี้ยงลูกไม่ไหว
- นอนไม่หลับหรือนอนมากเกินไป
- อ่อนล้า หมดความสนใจหรือไม่มีความสุขกับเรื่องที่เคยชอบ
- แยกตัว ไม่มีปฏิสัมพันธ์กับคนในครอบครัวหรือเพื่อน
- สับสน ไม่มีสมาธิ
บางรายอาจมีความคิดทำร้ายตนเองหรือลูก ซึ่งถือเป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องพบแพทย์ทันที

วิธีรักษาซึมเศร้าหลังคลอด

การรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ แพทย์อาจแนะนำแนวทางต่อไปนี้

จิตบำบัด (Psychotherapy): เช่น การบำบัดพฤติกรรมทางความคิด (CBT)
การให้คำปรึกษาส่วนตัว หรือการบำบัดร่วมกับคู่สมรส

การใช้ยา: ยาต้านซึมเศร้ากลุ่ม SSRI เช่น sertraline หรือ SNRI เช่น venlafaxine
ซึ่งปลอดภัยต่อการให้นมบุตรเมื่อใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์

การรักษารูปแบบใหม่: เช่น ยา brexanolone ซึ่งออกฤทธิ์เร็ว มีงานวิจัยรองรับผลลัพธ์
ในการลดอาการอย่างมีนัยสำคัญ แต่ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์เท่านั้น
และเหมาะสำหรับผู้มีอาการรุนแรง

Neuromodulation: การกระตุ้นสมอง เช่น ECT (Electroconvulsive Therapy)
สำหรับผู้ป่วยอาการรุนแรงหรือไม่ตอบสนองต่อยา

ผลกระทบจากซึมเศร้าหลังคลอด หากไม่รีบรักษา

ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดไม่เพียงส่งผลต่อคุณแม่ แต่ยังอาจมีผลกระทบระยะยาวต่อ
พัฒนาการของลูก เช่น

- การเรียนรู้ของเด็กช้าลง และพัฒนาการด้านอารมณ์ไม่สมวัย

- ความสัมพันธ์ระหว่างแม่กับลูกไม่แน่นแฟ้น

- ความเครียดสะสมในครอบครัว เสี่ยงต่อความสัมพันธ์ในชีวิตคู่

- ความเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าเรื้อรัง หรือโรควิตกกังวลในระยะยาว

ป้องกันซึมเศร้าหลังคลอดได้อย่างไร

วางแผนล่วงหน้า : ก่อนคลอดควรวางแผนเกี่ยวกับการดูแลลูกและการจัดการกับความรับผิดชอบภายใน
ครอบครัว เพื่อสื่อสารให้เข้าใจตรงกัน ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ หรือร่วมกลุ่มเครือข่ายที่ช่วยสนับสนุน เช่น
เพื่อนแม่มือใหม่ หรือกลุ่มสนทนาออนไลน์ เป็นต้น

ขอความช่วยเหลือจากคนใกล้ชิด : เพื่อให้คุณแม่สามารถแบ่งเวลาในการพักผ่อนได้อย่างเพียงพอ คุณแม่ควร
เตรียมตัวขอความช่วยเหลือจากคู่สมรสหรือสมาชิกในครอบครัวเพื่อแบ่งเบาภาระงานบ้านและการดูแลลูกน้อย
ในบางช่วงเวลาที่จำเป็น

ซึมเศร้าหลังคลอดเป็นช่วงไหน

โดยทั่วไป อาการของซึมเศร้าหลังคลอดมักเริ่มภายใน 4 สัปดาห์แรกหลังคลอด
แต่ในบางรายอาจเกิดได้ภายใน 6 เดือน หรือยาวนานถึง 1 ปี ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล

ทำยังไงให้ไม่เป็นซึมเศร้าหลังคลอด

การดูแลสุขภาพกายใจตั้งแต่ก่อนคลอด พักผ่อนให้เพียงพอ หาแหล่งสนับสนุนที่ดีทางด้านจิดใจและน่าไว้วางใจ
จะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะนี้ได้มาก แม้ไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมดแต่ก็ถือว่าเป็นการเตรียมความพร้อม
ที่สำคัญ

ซึมเศร้าเกิดจากอะไร

อาการซึมเศร้าเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน ทั้งการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ระบบประสาท
การนอนหลับ และความเครียด รวมถึงปัจจัยจิตใจและสังคม เช่น ความโดดเดี่ยว
หรือความคาดหวังที่สูงเกินไป

สรุป

ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ และไม่ใช่ความผิดของใคร หากคุณแม่
หรือคนใกล้ชิดเริ่มมีอาการผิดปกติทางอารมณ์ ควรได้รับการดูแลอย่างจริงจังตั้งแต่เนิ่น ๆ
การเปิดใจ พูดคุย และขอความช่วยเหลือ คือจุดเริ่มต้นของการเยียวยา เพื่อให้คุณแม่ได้กลับมา
แข็งแรงทั้งกายและใจ และสร้างสายใยรักที่มั่นคงกับลูกได้อีกครั้ง

https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30004
https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=31603
https://www.thaihealth.or.th/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94-%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B6%E0%B8%A1/
https://www.medparkhospital.com/disease-and-treatment/postpartum-depression
https://www.sikarin.com/health/postpartum-depression
https://www.bangkokhospital.com/content/understanding-postpartum-depression
https://www.phyathai.com/th/article/postpartum-depression-ptp?srsltid=AfmBOopMY-6inbq-K8pOK-HQ2lQfnKNKmsHBhORuX22vfwpxXsgo0JpJ
https://www.bbc.com/thai/international-58847146
https://www.pitsanuvej.com/articles/postpartum-depression