ทำไมแม่บางคนถึงมีน้ำนมน้อย และต้องทำอย่างไร
คุณแม่อาจจะมีน้ำนมเพียงพอสำหรับลูกน้อยมาตลอด แต่อยู่ๆ ก็มีน้ำนมน้อยลง ไม่มากเหมือนก่อน ซึ่งสังเกตได้จากลูกน้อย ที่จะแสดงอาการไม่อิ่มด้วยการไม่ร่าเริง หรือร้องไห้งอแง เป็นประจำ หรือน้ำหนักลดลงต่ำกว่าเกณฑ์ ซึ่งสาเหตุของน้ำนมน้อย ไม่เพียงพอ มีหลายประการ
5 เหตุผลที่ส่งผลต่อน้ำนมน้อย ทำให้ไม่เพียงพอต่อลูก
1.ภาวะร่างกาย ความเจ็บปวด และความเครียดหลังคลอด ส่งผลต่อการกระตุ้นการสร้างน้ำนมที่ช้าลง
2.การตกเลือดรุนแรงหลังคลอด
3.ปัญหาสุขภาพของแม่ เช่น ต่อมไทรอยด์ เบาหวาน ฯลฯ
4.การบริโภคอาหารและน้ำไม่เพียงพอ
5.การรับประทานยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ยาแก้แพ้ในกลุ่ม คลอเฟนิรามีน (Chlorpheniramine) หรือ ซูโดเอฟีดรีน (pseudoephedrine) ที่ช่วยในการแก้แพ้ ลดน้ำมูก
นอกจากนั้น การผลิตน้ำนมของแม่ ก็สามารถลดลงได้ ถ้าแม่ให้นมหรือปั๊มนมน้อยครั้งกว่าปกติ หรือตกรอบการปั๊ม
ถ้าพบว่าลูกของคุณดื่มนมเป็นปกติ แต่แม่ไม่สามารถมีน้ำนมเพียงพอได้ แนะนำให้ปรึษาผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งอาจจะต้องมีการตรวจประวัติสุขภาพของแม่ว่ามีปัญหาด้านใดบ้างที่อาจส่งผลให้น้ำนมน้อย แต่ถ้าไม่มีปัญหาด้านสุขภาพ คำแนะนำควรปฎิบัติทั่วไป ก็จะมีมากมาย ดังนี้
ต้องทำอย่างไรเมื่อน้ำนมน้อยเกินไป
ก่อนอื่นต้องเข้าใจกลไกการผลิตของน้ำนมแม่ก่อน ถ้าลูกดูดเยอะ หรือดูดบ่อย เต้านมของคุณแม่ก็จะสร้างน้ำนมได้เยอะ แต่ถ้าลูกดูดน้อย เต้านมของคุณแม่ก็จะผลิตน้ำนมได้น้อยตามไปด้วย
ทำให้แม่หลายคน อาจเข้าใจผิดว่า น้ำนมไม่ค่อยออกเพราะน้ำนมไม่มีเพียงพอ และพอน้ำนมน้อย ลูกก็ไม่ค่อยดูด ซึ่งก็จะยิ่งทำให้สถานการณ์แย่ลงไปอีก เพราะถ้าทำเช่นนั้น น้ำนมก็จะแห้งไปในที่สุด
เมื่อไม่มีการดูดกระตุ้นการผลิต น้ำนมก็น้อยตามกลไกธรรมชาติ ซึ่งเคล็ดลับการกระตุ้นน้ำนมที่ดีที่สุด คือการใช้เทคนิค ดูดเร็ว ดูดบ่อย และดูดอย่างถูกวิธี ดังนี้
1. ดูดเร็ว แปลว่าควรให้ลูกดูดนมทันทีหลังคลอด ภายใน10- 20 นาที จะช่วยกระตุ้นน้ำนมครั้งแรกได้
2. ดูดบ่อย และดูดนาน ควรให้ลูกดูดนมบ่อยวันละ 8-12 ครั้ง หรือตามที่ลูกต้องการ และ ในแต่ละครั้งที่ลูกดูดนมให้ดูดนานๆ ข้างละ 15 นาทีโดยประมาณ หรือนานจนกว่าลูกจะเลิกดูดเอง
3. ดูดอย่างถูกวิธี โดยให้ปากของลูกครอบลานนม คางชนเต้า ใบหู ขากรรไกร ขยับตอนดูด ไม่มีเสียงดูดดังจ๊วบๆ หรือเสียงลิ้นดังจั๊บๆ แต่อาจมีเสียงกลืนเบาๆ บ้างเท่านั้น คุณแม่จะไม่เจ็บหัวนม แต่รู้สึกว่าหัวนมถูกดูดเป็นจังหวะขณะลูกกำลังกินนม
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=low-milk-production-90-P02888
