คู่มือวิตามินเด็กฉบับเข้าใจง่าย ช่วยเสริมพัฒนาการและสุขภาพให้ลูกน้อย

เลือกอ่านตามหัวข้อที่ต้องการ

วิตามินเด็กสำคัญต่อพัฒนาการและสุขภาพอย่างไร

แคลเซียม (Calcium) เสริมสร้างกระดูกและฟันให้ความแข็งแรง

วิตามินเอ (Vitamin A) มีส่วนช่วยเรื่องการมองเห็น และภูมิคุ้มกัน

โอลิโกฟรุกโตส (Oligofructose) ใยอาหารที่ช่วยระบบขับถ่าย

วิตามินบี 12 (Vitamin B12) ส่งเสริมการทำงานของระบบประสาทและสมองและการสร้างเม็ดเลือดแดง

ธาตุเหล็ก (Iron) ส่งเสริมการสร้างเม็ดเลือดแดง ภูมิคุ้มกัน ช่วยให้จดจำได้ดีขึ้น

วิตามินซี (Vitamin C) เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็ก

วิตามินดี (Vitamin D) เสริมการดูดซึมแคลเซียม เพื่อกระดูกและฟันที่แข็งแรง 

ตรวจสอบบทความโดย: มนภรณ์ มาร์ทากอน

วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโภชนศาสตร์

วิตามินเด็กสำคัญต่อพัฒนาการและสุขภาพอย่างไร

วิตามินเป็นสารอาหารจำเป็นที่ร่างกายไม่สามารถสร้างเองได้อย่างเพียงพอ จำเป็นต้องได้รับจากอาหารหรือผลิตภัณฑ์ที่มีการเสริมอาหาร โดยเฉพาะในวัยเด็กซึ่งเป็นช่วงวัยที่ร่างกายเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว การได้รับวิตามินในปริมาณที่เหมาะสม จึงมีความสำคัญในการพัฒนาระบบประสาท สมอง ภูมิคุ้มกัน และสุขภาพโดยรวม อย่างไรก็ตาม การขาดวิตามินหรือการได้รับมากเกินไปอาจส่งผลเสียได้เช่นกัน ดังนั้นควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนที่จะเสริมวิตามินให้กับเด็ก

แคลเซียม (Calcium) เสริมสร้างกระดูกและฟันให้ความแข็งแรง

แคลเซียมเป็นแร่ธาตุสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง โดยเฉพาะในเด็กที่กำลังเจริญเติบโต การได้รับแคลเซียมอย่างเพียงพอจะช่วยให้กระดูกและฟันพัฒนาได้อย่างเต็มที่ แหล่งอาหารที่อุดมไปด้วยแคลเซียม ได้แก่ นม โยเกิร์ต ชีส กุ้ง ผักใบเขียว คะน้า  ถั่วเหลือง และปลาที่กินได้ทั้งกระดูก นอกจากนี้ แคลเซียมยังมีบทบาทในการทำงานของกล้ามเนื้อ ระบบประสาท และหัวใจอีกด้วย

วิตามินเอ (Vitamin A) มีส่วนช่วยเรื่องการมองเห็น และภูมิคุ้มกัน

วิตามินเอมีบทบาทสำคัยช่วยเรื่องการมองเห็น  มีความจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการทำงานในระบบต่างๆ ของร่างกาย รวมทั้งดวงตา ผิวหนัง และระบบภูมิคุ้มกัน พบได้ในอาหารหลายชนิด  ทั้งผลไม้ ผัก ปลา  ตับหมู นม  ตำลึง ผักหวานบ้าน แครอท มันเทศเหลือง  เป็นต้น 

โอลิโกฟรุกโตส (Oligofructose) ใยอาหารที่ช่วยระบบขับถ่าย

โอลิโกฟรุกโตสเป็นใยอาหารชนิดพรีไบโอติกที่ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่ดีในลำไส้ ซึ่งมีผลดีต่อระบบขับถ่ายและสุขภาพทางเดินอาหารของเด็ก แหล่งอาหารที่มีโอลิโกฟรุกโตส ได้แก่ รากชิโครี หัวหอม กระเทียม หน่อไม้ฝรั่ง และกล้วย การบริโภคโอลิโกฟรุกโตสในปริมาณที่เหมาะสมสามารถช่วยปรับสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้และส่งเสริมสุขภาพโดยรวมของเด็กได้

วิตามินบี 12 (Vitamin B12) ส่งเสริมการทำงานของระบบประสาทและสมองและการสร้างเม็ดเลือดแดง

ในเด็กแต่ละวัยควรได้รับในปริมาณที่เหมาะสม ดังนี้

            แรกเกิดจนถึงก่อนอายุ 6 เดือน ควรได้รับ ปริมาณ 0.4  ไมโครกรัมต่อวัน

            อายุ 6-11 เดือน  ควรได้รับ ปริมาณ 0.5  ไมโครกรัมต่อวัน 

            อายุ 1-3 ปี  ควรได้รับ ปริมาณ 0.9 ไมโครกรัมต่อวัน

            อายุ 4-8 ปี  ควรได้รับ ปริมาณ 0.5  ไมโครกรัมต่อวัน

            อายุ 9-12 ปี ควรได้รับ ปริมาณ 1.8  ไมโครกรัมต่อวัน

            อายุ  13 ปีเป็นต้นไป  ควรได้รับ ปริมาณ 2.4  ไมโครกรัมต่อวัน

วิตามิน บี 12 พบมากในอาหารประเภทเนื้อสัตว์ ได้แก่ เนื้อแดง ปลา สัตว์ปีก และผลิตภัณฑ์จากนม

ธาตุเหล็ก (Iron) ส่งเสริมการสร้างเม็ดเลือดแดง ภูมิคุ้มกัน ช่วยให้จดจำได้ดีขึ้น

ธาตุเหล็กมีบทบาทสำคัญในการสร้างเม็ดเลือดแดงและการพัฒนาเชิงสติปัญญาในเด็ก การขาดธาตุเหล็กอาจส่งผลให้เกิดภาวะโลหิตจาง ซึ่งสามารถกระทบต่อพัฒนาการด้านสมอง สมาธิ และทักษะการเคลื่อนไหวของเด็กได้ การเสริมธาตุเหล็กในเด็กที่มีภาวะขาดธาตุเหล็กสามารถช่วยปรับปรุงการทำงานของสมองและพัฒนาการโดยรวมได้  

วิตามินซี (Vitamin C) เสริมภูมิ ต้านหวัด ลดอาการเจ็บป่วย

วิตามินซีมีบทบาทหลายด้าน เช่น ส่งเสริมภูมิคุ้มกัน ต้านอนุมูลอิสระ และช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก งานวิจัยหลายฉบับแสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของวิตามินซีในการเสริมสุขภาพเด็ก เช่น

- ลดอาการโรคซึมเศร้าในเด็ก (ให้วันละ 1000 มิลลิกรัม นาน 6 สัปดาห์)

- ใช้ร่วมกับธาตุเหล็ก ในเด็กที่มีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก (ให้ 250 มิลลิกรัม/วัน นาน 10 สัปดาห์)

- ใช้ในเด็กโรคไตวายเรื้อรังทางหลอดเลือด (ให้ 250 มิลลิกรัม สัปดาห์ละ 3 ครั้ง)

ถึงแม้ว่าวิจัยหลายฉบับจะมีแนวโน้มที่ดีก็ตาม แต่การใช้วิตามินซีในเด็กยังต้องอาศัยคำแนะนำจากแพทย์เท่านั้น 

วิตามินดี (Vitamin D) เสริมการดูดซึมแคลเซียมเพื่อกระดูกที่แข็งแรง

วิตามินดีนั้นมีหน้าที่ช่วยให้ร่างกายดูดซึมแคลเซียมได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งจำเป็นต่อการสร้างกระดูกและฟัน การขาดวิตามินจะทำให้กระดูกไม่แข็งแรงแล้ว ยังสามารถเชื่อมโยงกับโรคเรื้อรังอื่น ๆ ได้อีกด้วย เช่น เบาหวาน มะเร็ง โรคติดเชื้อ และโรคภูมิแพ้อีกด้วย 

ซึ่งคณะการจัดทำข้อกำหนดสารอาหารที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย ได้กำหนดปริมาณการรับวิตามินดีในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 12 เดือน ควรได้รับ10 ไมโครกรัม/วัน และก็มีงานวิจัยในเด็กที่มีปัญหาเกี่ยวกับหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน พบว่าการให้วิตามินดีเสริม 25 ไมโครกรัม/วัน นาน 4 เดือน สามารถช่วยลดความรุนแรงของอาการได้

วิตามินเสริมสำหรับเด็กจำเป็นไหม หากลูกกินยาก

แม้ว่าการเสริมวิตามินจะดูเป็นเรื่องปลอดภัย แต่การใช้โดยไม่มีข้อบ่งชี้ที่ชัดเจนอาจก่อให้เกิดโทษมากกว่าประโยชน์ โดยเฉพาะหากใช้เกินความจำเป็น ในเด็กที่ไม่มีภาวะขาดวิตามินอย่างชัดเจน การเสริมวิตามินอาจไม่จำเป็นอย่างไรก็ตามหากเด็กกินยาก กินได้น้อย หรือมีปัญหาทางสุขภาพที่รบกวนการดูดซึมสารอาหาร การเสริมวิตามินอาจช่วยเสริมให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่เพียงพอกับความต้องการ แต่ควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินความจำเป็นและปริมาณที่เหมาะสม

อ้างอิงจาก 

https://www.nakornthon.com/article/detail/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%87%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1121846/

https://www.webmd.com/parenting/vitamins-for-kids-do-healthy-kids-need-vitamins

https://www.niams.nih.gov/health-topics/calcium-and-vitamin-d-important-bone-health

https://www.medparkhospital.com/lifestyles/vitamin-b12 

https://mbrace.bnhhospital.com/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AD-vitamin-a/?srsltid=AfmBOoonH5yRPMg26B55DTeqYTcYOM-AXwE0N4_agr9YQ37PzxdXVSWn 

https://www.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2020/04/dri2563.pdf 

https://www.dumex.co.th/baby/baby-development/effects-of-iron-deficiency.html

ภาพจาก Freepik

M25-087