อาการท้องผูก มักจะสร้างความรู้สึกไม่สบายท้อง เพราะการบีบตัวของลำไส้เป็นไปด้วยความยากลำบากค่ะ จนทำให้ถ่ายอุจจาระเป็นก้อนแข็ง หรือรู้สึกอึดอัดเพราะไม่ขับถ่าย ในคุณแม่ท้องบางราย อาจกลายเป็นริดสีดวงทวาร ซึ่งเป็นโรคที่มีเส้นเลือดดำบริเวณช่องทวารหนักโป่งพองซึ่งอาจทำให้คันมาก หรือรู้สึกเจ็บเวลาถ่ายนะคะ
สาเหตุของอาการท้องผูกในช่วงตั้งครรภ์
- ร่างกายหลั่งฮอร์โมนชื่อโปรเจสเตอโรนเพิ่มมากขึ้น ในระยะ 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ เพื่อเตรียมร่างกายของคุณแม่ให้พร้อมกับการเจริญเติบโตของลูกน้อยในครรภ์ ทำให้กล้ามเนื้อลำไส้ผ่อนคลายและหดตัวน้อยลงค่ะ จึงทำให้อาหารและของเสียเคลื่อนตัวผ่านทางเดินอาหารได้ช้าลงนะคะ
- มดลูกขยายใหญ่ขึ้น ไปกดเบียดกระเพาะและลำไส้ จึงทำให้ช่องภายในลำไส้แคบลงค่ะ
- อาหารเสริมวิตามินรวมและแร่ธาตุสำหรับบำรุงครรภ์ อาจทำให้ท้องผูกได้เช่นกันค่ะ เช่น ผลข้างเคียงของธาตุเหล็กในอาหารเสริมบำรุงครรภ์ คุณแม่ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกอาหารเสริมชนิดที่มีผลข้างเคียงน้อยที่สุดนะคะ
- ภาวะเครียดและอดนอน เป็นสาเหตุของอาการท้องผูกระหว่างการตั้งครรภ์ได้เช่นกันค่ะ
4 วิธีป้องกันอาการท้องผูกสำหรับแม่ท้อง
- เพิ่มปริมาณใยอาหาร ซึ่งจะช่วยเพิ่มเนื้ออุจจาระ และทำให้อุจจาระนิ่ม ช่วยทำให้การบีบตัวของลำไส้เป็นปกติมากขึ้นค่ะ แหล่งที่มีปริมาณใยอาหารมาก ได้แก่ ผลไม้ ผัก เมล็ดถั่ว ถั่วเลนทิล ถั่วเปลือกแข็ง ขนมปังโฮลวีท ข้าวกล้อง และข้าวไม่ขัดสี ข้าวโอ๊ต รำข้าว ลูกพรุน และน้ำลูกพรุน
- ดื่มน้ำมากๆ เพราะน้ำช่วยให้ใยอาหารทำงานได้ดีขึ้นนะคะ ควรดื่มน้ำอย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน เช่น น้ำเปล่า น้ำผลไม้ ซุป นมถั่วเหลือง และน้ำข้าวบาร์เลย์
- บริโภคผลิตภัณฑ์จากนมที่มีส่วนผสมของพรีไบโอติกและโพรไบโอติก ได้แก่ โยเกิร์ต หรือ นมเฉพาะสำหรับแม่ท้องก็ได้นะคะ
- ทำกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวของร่างกาย กิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวร่างกายระดับเบาจนถึงปานกลาง จะช่วยกระตุ้นให้ลำไส้ทำงานเป็นปกติ และลดอาการท้องผูก พยายามเดิน ว่ายน้ำ และออกกำลังที่เหมาะกับสตรีมีครรภ์นะคะ ประมาณ 20-30 นาที และไม่น้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์ค่ะ
3 วิธีเพิ่มกากใยอาหารเพื่อให้ถ่ายง่ายขึ้น
- มื้อเที่ยงและมื้อเย็น เปลี่ยนไปกินข้าวกล้อง หรือข้าวไม่ขัดสีบ้าง หรือผสมข้าวกล้องหรือข้าวไม่ขัดสีกับข้าวขาวในสัดส่วนครึ่งต่อครึ่ง หรือเวลาเตรียมอาหารแป้งจำพวกเส้น อาจลองเส้นก๋วยเตี๋ยวที่ทำจากข้าวกล้อง หรือเส้นพาสต้าที่ทำจากธัญพืชที่ไม่ผ่านกระบวนการขัดสีดู เพื่อปรับเปลี่ยนรสชาติ และยังได้คุณค่าทางโภชนาการมากขึ้นด้วยนะคะ
- แทรกผักและผลไม้เข้าไปในทุกมื้ออาหาร กินผลไม้สด และเสิร์ฟผักเยอะๆ ทุกมื้อนะคะ
- ลองเติมผักสด บาร์เลย์ เมล็ดถั่ว และถั่วเลนทิล ลงในซุป สตู และแกงกะหรี่
